Αγωνιώδες αύριο

Aφορμή για τις παρακάτω σκέψεις και προβληματισμούς για την οικονομική κρίση, είναι όλη αυτή η ατμόσφαιρα των τελευταίων ημερών και κυρίως οι συγκεντρώσεις που απευθύνονται στους αγανακτισμένους πολίτες.

Τι συμβαίνει πραγματικά όμως?Και γιατί τα πράγματα πήρανε τέτοια τροπή?Τί θα γίνει από εδώ και πέρα,ποιά θα είναι η κατάληξη?Ερωτήματα θεμελιακά που απασχολούν τον καθένα μας.Το μόνο βέβαιο είναι πως η κρίση δεν είναι οικονομική,το εμφανές της σημείο είναι το οικονομικό γιατί μας αγγίζει και μας πλήττει όλους,έτσι όπως είχαμε μάθει να ζούμε από καιρό,μέσα σε μια μάλλον ψευδαίσθηση απόλαυσης,ανέσεων,πολυτέλειας.

Η ύλη(και η απόκτηση της) υπερεπενδύθηκε,θεοποιήθηκε,εξιδανικεύτηκε σαν το υπέρτατο αγαθό από την πλειονότητα των ανθρώπων και ίσως να συνεχίζει η ίδια κατάσταση ακόμη και σήμερα.Είμαστε όμως κατασκευασμένοι έτσι οι άνθρωποι και για τέτοια πράγματα?Ή μήπως όλα αυτά είναι πέραν των πραγματικών μας αναγκών?Οι ανάγκες μας σαφώς είναι λιγότερες,άλλες και απομακρυσμένες από την ύλη.Ήρθαμε πολύ κοντά στο υλικό και ταυτόχρονα υποτιμήσαμε το ανθρώπινο,απομακρυνθήκαμε ο ένας από τον άλλον ή για να έχουμε την ύλη δεν διστάσαμε να αδικήσουμε και να επιτεθούμε στον άλλον,επιτιθέμενοι στην πραγματικότητα στον ίδιο μας τον εαυτό.Με άλλα λόγια δημιουργήθηκε μια απόκλιση από την ίδια μας τη φύση,μια αλλοτρίωση.Μέσω αυτού του μηχανισμού αλλοτρίωσης και απανθρωπισμού φαίνεται πως λειτούργησαν οι κυβερνώντες τον τόπο τα τελευταία 37 χρόνια και κατάφεραν να κανιβαλήσουν τόσο πολύ πάνω στα πάντα,ώστε να βρισκόμαστε στο σημερινό αδιέξοδο.Τελικά όλοι αναζητήσαμε αγωνιωδώς τις ηδονές και τώρα είμαστε εκτεθιμένοι σε απίστευτες οδύνες και στο άγνωστο.

Και πως να τοποθετηθεί κανείς απέναντι στο άγνωστο?Οι φαντασιώσεις και οι αναπαραστάσεις δίνουν και παίρνουν.Ίσως για το λογο αυτό υπάρχει και όλη αυτή η παρερμηνεία στις σχετικές με το θέμα συζητήσεις,ότι δηλαδή από τη μια δεν θα γίνει τίποτα-δεν θα υπάρχουν επιπτώσεις ή από την άλλη ότι τα πράγματα θα δυσκολέψουν τόσο μέχρι του σημείου που θα στερηθούμε ακόμη και την τροφή.Ίσως όμως και τα δυο να είναι υπερβολές τελικά.Ο φόβος για το άγνωστο παραμένει.

Αναρωτιέμαι ποια μπορεί να είναι η διαχείρηση που μπορεί να κάνει ο καθένας μας εντός του,αφού εκεί είναι εγκατεστημένη τελικά η κρίση.Από εκεί ξεκινάει και εκεί καταλήγει.Η προσωπική μου ανησυχία-αγωνία σχετίζεται περισσότερο με τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στον ανθρώπινο ψυχισμό οι οποίες είναι εμφανείς ήδη,οι αγχώδεις διαταραχές και οι καταθλίψεις έχουν αυξηθεί,το ίδιο και οι αυτοκτονίες πιθανά και πολλά από τα σωματικά νοσήματα που συνδέονται με την ψυχική κατάσταση όπως καρδιοπάθειες και καρκίνος.

Οι κινητοποιήσεις των πολιτών με την μορφή σιωπηρής διαμαρτυρίας που γίνονται τις τελευταίες ημέρες προσφέρουν ένα χώρο για να γίνει η σιωπή φωνή,η απραξία πράξη,η ακινησία κίνηση.Δίνουν δηλαδή τη δυνατότητα στον άνθρωπο να βρεθεί μαζί με άλλους που βρίσκονται στην ίδια κατάσταση, να μοιραστεί μαζί τους άγχη,φόβους ,αγωνίες την αβεβαιότητα για το μέλλον.Είναι με άλλα λόγια ένας τρόπος εκφόρτισης και εκτόνωσης του ψυχισμού,ώστε να αποφεύγονται περίεργα και απότομα περάσματα από την σιωπή στην έκρηξη οργής και στην καταστροφικότητα.Και μόνο από αυτή την άποψη οι συγκεντρώσεις αυτές έχουν ανεκτίμητη αξία.

Θεωρώ πως η συγκεκριμένη κρίση προσφέρεται για ένα γενικότερο αναστοχασμό και επανατοποθέτηση πάνω στα ζητήματα της ζωής,αυτό κυρίως καλούμαστε όλοι να κάνουμε με τους τρόπους και τα μέσα που ο καθένας διαθέτει.Μέσα από αυτό το πρίσμα η κρίση παύει να είναι συνώνυμο της καταστροφής και μπορεί να μετασχηματιστεί σε βελτίωση και αλλαγή.Για να γίνει όμως αυτό χρειάζονται ρήξεις με το παλιό και φθαρμένο,ώστε σταδιακά να δημιουργηθούν συνθήκες για κάτι νέο,άφθαρτο,πιο κοντά στον άνθρωπο και στις ανάγκες του.

Με εκτίμηση

Πασχάλης Φ. Κεκές

Ψυχολόγος-Ψυχαναλυτικός ψυχοθεραπευτής