ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ"
Όπως αργεί τ' ατσάλι να γίνει κοφτερό και χρήσιμο μαχαίρι
έτσι αργούν κ' οι λέξεις ν' ακονιστούν σε λόγο.
Στο μεταξύ
όσο δουλεύεις στον τροχό
πρόσεχε μην παρασυρθείς
μην ξιπαστείς
απ' τη λαμπρή αλληλουχία των σπινθήρων.
Σκοπός σου εσένα το μαχαίρι.
Το μαχαίρι
του Άρη Αλεξάνδρου
Aν με ρωτούσαν στα 21,5 μου χρόνια που ξεκίνησα να εργάζομαι ως ωρομίσθια γυμνάστρια στα δημοτικά σχολεία γιατί λες "όχι" στην παρέλαση δεν θα ήξερα ν' απαντήσω με λόγια. Έλεγα απλά ένα "όχι", το οποίο μου «έβγαινε» αβίαστα, χωρίς να μπορώ να εξηγήσω το γιατί. Τώρα ύστερα από πολύ και μακρύ "δρόμο" που διένυσα μπορώ να υψώσω τη φωνή μου, να υποστηρίξω την άρνησή μου αυτή και να επιμείνω σ' αυτήν, με αδιάσειστα επιχειρήματα! Να σημειώσω εδώ ότι ως μαθήτρια συμμετείχα σε παρέλαση τρεις φορές. Δύο φορές στο δημοτικό και μία στο γυμνάσιο.
Ας ξεκινήσουμε με το από που προέρχεται η παρέλαση: Είναι κατάλοιπο της δικτατορίας του Μεταξά. Οι μεταξικές παρελάσεις των μαθητών είχαν πρότυπα ναζιστικά, που ετοίμαζαν σιδερένιους στρατούς. Η παρέλαση μας ήρθε από τη Γερμανία του Χίτλερ.
Και για να πάμε ακόμη πιο πίσω...
"Ο διεστραμμένος Φρειδερίκος της Πρωσσίας ήταν ο πρώτος που επινόησε τους ρυθμικούς βηματισμούς και τις ομοιόμορφες και άβουλες μηχανικές κινήσεις. Αυτός λοιπόν ανάγκασε τους φαντάρους του, που δεν του κόστιζαν τίποτα, να μιμούνται τις μηχανικές κινήσεις των πανάκριβων ανδρείκελων τα οποία κατασκεύαζαν οι μηχανικοί του και φτάνουν στις πολυδάπανες παρελάσεις, τις πολλαπλές στολές με τα σιρίτια, τ' άχρηστα σπαθιά, τα φτερά και τα λοφία." (Μάριου Βερέττα Ο Πολιτισμός των Στρατοπέδων, αυτοέκδοση, σελ. 345). Και φτάσαμε στα σημερινά ψηλοτάκουνα παπούτσια και τις μίνι φούστες, λες κι είμαστε πασαρέλα!
Η παρέλαση είναι εξαναγκασμός, ανόητη - επιδειξιακή εκδήλωση, στρέβλωση της ελεύθερης - αυθόρμητης κινητικότητας των νέων, μια ομοιόμορφη και άβουλη μηχανική κίνηση, ένα μιλιταριστικό απολίθωμα που έχει να κάνει ή ταιριάζει θα λέγαμε καλύτερα, σ' ένα στρατόπεδο παρά σ' ένα σχολείο.
Δεν είναι φυσιολογικό να περπατάει ο φαντάρος πόσο μάλλον ο μαθητής και η μαθήτρια, σαν ανδρείκελο.
Δεν είναι δυνατόν η ιστορική μνήμη ν' ανακαλείται μέσα από αγγαρείες (μαθητών και εκπαιδευτικών), τη στιγμή που μιλάμε για γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορική μας ύπαρξη.
Δεν είναι δυνατόν, ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑΛΟΓΟ, να χάνονται τόσες ώρες μαθημάτων στα σχολεία για ένα θεσμό που είναι κατάλοιπο ενός κόσμου που έχει ταφεί από καιρό, για ένα θεσμό που είναι ξενόφερτο προϊόν, ξεκομμένο και ξένο με τις παραδόσεις του λαού μας. (βλ. ΕΔΕ 8-02-2002: "προτιμώ ως θεσμό τον χορό τσάμικο παρά την παρέλαση").
Πρέπει ν' αντικατασταθεί αυτή η πασαρέλα, τα εμβατήρια και η άβουλη υπακοή σε παραγγέλματα, από έναν άλλο τρόπο εορτασμού. Έναν τρόπο που δεν θα είναι εξαναγκασμός και που θα συμβάλλει ουσιαστικά και όχι τυπικά, στο να καταλάβουν οι μαθητές τι είναι αυτό που γιορτάζουμε, να βιώσουν το νόημα της επετείου και να κατανοήσουν βαθύτερα μηνύματα! "Με θεατρικές, μουσικές παραστάσεις, χορευτικές εκδηλώσεις "περνάς" στα παιδιά ένα σωρό μηνύματα περί ελευθερίας, αλληλεγγύης, θάρρους, τόλμης, δύναμης και ανθρωπιάς, που κανείς μα κανείς στον κόσμο δεν μπορεί να με πείσει ότι η παρέλαση θα τους τα "περάσει" ή θα τους τα εμπνεύσει" (βλ. ΕΔΕ 08-02-2002).
Η παρέλαση πραγματοποιείται μέσα στα πλαίσια του ελεύθερου χρόνου αφού συντελείται σε ημέρα αργίας. Ας παραθέσω εδώ το ψήφισμα της ΟΥΝΕΣΚΟ (8/1287 1/12/1977) για τον θετικό προσδιορισμό του ελεύθερου χρόνου που ορίζει ως βασικές παιδαγωγικές αρχές (6 συνολικά) την έλλειψη εξαναγκασμού και τη δυνατότητα επιλογής. Δεν εξαναγκάζουμε το μαθητή και τον εκπαιδευτικό να παρελάσει. Δεν έχει κανείς αυτό το δικαίωμα με τα γνωστά επακόλουθα που όλοι γνωρίζουμε και που φέρνουν τ' αντίθετα αποτελέσματα απ' αυτά που θα θέλαμε! Και δεύτερον, η δυνατότητα επιλογής στον τρόπο εορτασμού μιας επετείου, τόσο για το μαθητή όσο και για τον εκπαιδευτικό. Τότε θα μπορούμε να μιλάμε για ποιοτική αναβάθμιση της γιορτής και για αύξηση του ποσοστού συμμετοχής των μαθητών. Οι φωτογραφίες με στιγμιότυπα από παρελάσεις στις εφημερίδες, της πρόσφατης επετείου της 28ης Οκτωβρίου καθώς και δύο εκπομπές που έγιναν στην τηλεόραση δείχνουν ότι διανύουμε μια περίοδο που αυτές οι εκδηλώσεις έχουν ξεφτίσει και καταντήσει μια επίδειξη και τίποτ' άλλο!
Το σχολείο οφείλει και πρέπει να ετοιμάζει ανθρώπους που η Ειρήνη γι'αυτούς θα έχει την πρώτη προτεραιότητα. Έλληνες και συνειδητούς πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα χτίσουν ένα κόσμο όπου οι διαφορές θα λύνονται με διάλογο και όχι με πόλεμο.
"Το σχολείο υπάρχει για να προετοιμάζει, να διαπαιδαγωγεί, να εμπνέει, να μορφώνει, να δίνει κατευθύνσεις. Κι όλα αυτά με απώτερο σκοπό να γίνουμεΆνθρωποι. Αυτό βέβαια προϋποθέτει αλλαγή θεσμών, δηλαδή νέους θεσμούς. Είναι το ελληνικό σχολείο και κατ' επέκταση η ίδια η ελληνική κοινωνία έτοιμα να δεχτούν κάτι τέτοιο; Η απάντησή μου είναι με χίλια στόματα ΝΑΙ! Σε μια κοινωνία τηλεκατανάλωσης, απάθειας, κυνισμού και ανευθυνότητας θάλεγα ότι επιβάλλεται." (βλ. ΕΔΕ 8-02-2002)
Ας μην ξεχνάμε ότι αυτή τη στιγμή είμαστε στα πρόθυρα ενός πολέμου με απρόβλεπτες διαστάσεις, ενός πολέμου που έχει τη δυνατότητα να αφανίσει μέσα σε λίγα λεπτά κάθε μορφή ζωής από τον πλανήτη. Ο άνθρωπος αυτή τη στιγμή έχει στα χέρια του καταστροφικά μέσα ικανά να αφανίσουν την Ανθρωπότητα. Το θέμα που μας καίει όλους αυτή τη στιγμή δεν είναι άλλο από τη διασφάλιση της επιβίωσης. Και ο δρόμος για τη διασφάλιση της επιβίωσης περνάει - κατ' αρχήν - από την κατάργηση όλων των θεσμών που έχουν σχέση με στρατό και πόλεμο. Και δεν μιλάμε μόνο για την Ελλάδα αλλά και για άλλα κράτη που διατηρούν ακόμα τέτοιους μιλιταριστικούς θεσμούς. Είναι κοινή πλέον η μοίρα όλων των ανθρώπων, αφού ξέρουμε όλοι, ότι σε περίπτωση πυρηνικού πολέμου η τύχη των νικητών δεν θα είναι καλύτερη από την τύχη των νικημένων. Η γιγαντοποίηση των πυρηνικών εξοπλισμών κάνει ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη για φιλειρηνικές συνομιλίες μεταξύ των κυβερνήσεων όλου του κόσμου.
Για να έχουμε όμως συμφιλίωση των λαών και φιλειρηνικές επιλύσεις των διαφορών τους, πρέπει οι λαοί, οι πολίτες, να έχουν εκπαιδευτεί και να έχουν μάθει:
Να σ υ ν ο μ ι λ ο ύ ν και ό χ ι να π ο λ ε μ ο ύ ν.
Να ακούν και όχι να υπακούν.
Να δημιουργούν και όχι να καταστρέφουν.
Να ερωτεύονται και ν' αγαπούν και όχι να δειλιάζουν και να μισούν.
Ενεργητικοί πολίτες και όχι παθητικοί.
Να σέβονται τη φύση και όχι να την καταστρέφουν.
Να σέβονται τον συνάνθρωπό τους.
ΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΟΥΝ, ΝΑ ΠΑΙΖΟΥΝ ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΙ ΝΑ ΧΟΡΕΥΟΥΝ ΚΑΙ ΟΧΙ ΝΑ ΠΑΡΕΛΑΥΝΟΥΝ ΣΑΝ ΑΝΔΡΕΙΚΕΛΑ.
Θέλω να πιστεύω ότι αυτή η κοινωνία, η δημοκρατική κοινωνία, αποτελείται από αυτόνομα άτομα τα οποία μπορούν να συμμετάσχουν στον προσδιορισμό των νόμων ή θεσμών. Πρέπει τέτοια θέματα να μπαίνουν "επί τάπητος" και να συζητιούνται από αρμόδιους και ενδιαφερομένους.
Αυτοί που τολμάνε να πουν κάτι διαφορετικό, κάτι καινούργιο - ειδικά στον εκπαιδευτικό χώρο που έχει ανάγκη τις "καινούργιες φωνές"- πρέπει να τους δίνεται η δυνατότητα συζήτησης και διαλόγου.
"Ο δημόσιος υπάλληλος δεν είναι ένα πειθήνιο όργανο. Έχει κι αυτός λόγο και άποψη. Ας θυμηθούμε τον Αριστοτέλη που είπε ότι: πολίτης είναι αυτός που είναι ικανός να κυβερνήσει και να κυνερνηθεί." (βλ. ΕΔΕ 17-01-2002).
Είναι άδικο να τιμωρείται ένας υπάλληλος σαν και μένα. Αντιθέτως θα ήθελα και περίμενα (δεν έγινε, ίσως γίνει και το ελπίζω) μια κοινωνία, ένα κράτος δημοκρατικό - με χαρακτηριστικά του την ανεκτικότητα, το ανοιχτό πνεύμα και τον πλουραλισμό - στο "διαφορετικό", σε μια άλλη άποψη, σε μια άλλη ματιά - αν θέλετε - να δώσει τη δυνατότητα του διαλόγου και όχι της τιμωρίας. Ν' ακούσει, να προβληματιστεί, να συζητήσει και όχι για άλλη μια φορά να τιμωρήσει μια υπάλληλο, που όλα αυτά τα χρόνια (15) στο χώρο της έχει κάνει "κατάθεση ψυχής."
Δεν ανήκω σε κανένα πολιτικό κόμμα, δεν προέρχομαι από κανένα χώρο. Καταδικάστηκα στις 27 Ιούνη του 2002 από το ΠΥΣΔΕ Πειραιά και η τιμωρία μου είναι 20 ημέρες κράτηση μισθού.
Έχω κάνει αίτηση - στις 30-09-2002 - για ακύρωση της απόφασης στο διοικητικό Εφετείο Πειραιά.
Πρόσφατα η γενική συνέλευση της ΕΛΜΕ Πειραιά πήρε την παρακάτω απόφαση:
ΑΠΟΦΑΣΗ
ΤΗΣ Γ.Σ. ΕΛΜΕ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΗΣ 28ης ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2002
Η Γ.Σ. απαιτεί από τα αρμόδια όργανα (ΠΥΣΔΕ-ΚΥΣΔΕ κλπ.) να επανεξετασθεί το θέμα της ΡΩΜΑΝΟΥ ΦΡΑΝΤΖΕΣΚΑΣ καθηγήτριας ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ του ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΣΤΕΛΛΑΣ με σκοπό ν' ανακληθεί η απόφαση της ποινής που της έχει επιβληθεί.
Ο Πρόεδρος της Γ.Σ. Για το Δ.Σ. της ΕΛΜΕ Πειραιά
ΚΑΤΡΙΤΣΗΣ Γιώργος Ο Πρόεδρος Ο Γεν. Γραμματέας
Π. Γιαννακόπουλος Σ. Τσελέντης